Erfgoed in het Zeeuws-Vlaamse landschap

1. Staats Spaanse linies

Het stelsel van militaire verdedigingslinies, waar we overblijfselen van terugzien in het landschap van west naar oost Zeeuws-Vlaanderen, kennen we als de Staats Spaanse linies. Deze linies zijn aangelegd in de periode van de Tachtigjarige oorlog tot aan de Franse tijd en moest steden versterken. Langs verschillende toegangswegen van vestingsteden zoals Sluis en Hulst werden forten, schansen en redoutes opgericht. 

2. Stadswallen Hulst

Hulst is één van de oudste steden van Zeeland. Om de stad in de 14e eeuw te versterken is er een gracht en een aarden wal omheen gelegd. Prins Maurits veroverde de stad in 1591 weer van de Spanjaarden. Dankzij hem kwam er een aarden borstwering tegen de stadsmuren, een bolwerk en grachten. Op één van de bolwerken is een bijzondere speeltuin De Vindplaats gecreëerd. Hier vind je allerlei speeltoestellen die gebaseerd zijn op de Spaanse bezetting van Hulst. Een kanon met een pratende kogel en een enorme Spaanse helm. De kleine Spaanse soldaten, Pagadders genoemd, wijzen de weg op de wallen en vertellen in delen de geschiedenis. Route De Vesting loopt hierlangs en is erg leuk om met kinderen te doen. 

Startlocatie: Grote Markt 21, 4561 EA Hulst

3. Kaaipoort Aardenburg

In 1187 kreeg Aardenburg stadsrechten. Zo’n 112 jaar later had Aardenburg het aanzien van een heuse vestingstad omdat het omringd was door aarden wallen en dubbele grachten. De vesting had in die tijd vier stadspoorten. De Kaaipoort heeft als enige stadspoort al die jaren overleefd en kun je nog steeds aan de buitenkant bewonderen.

Locatie: Kaai ongenummerd, 4527 AE Aardenburg

4. Fort Nassau Retranchement

Retranchement maakt deel uit van de Staats Spaanse Linies. De oude vestingwallen zijn er nog bijna helemaal. Retranchement betekent afsnijding oftewel de tweede wal waarachter je je kon terugtrekken als de eerste wal verloren was gegaan. Het vestingwerk bestond ooit uit twee forten. Fort Oranje en Nassau. Fort Oranje is door een enorme stortvloed weggespoeld. Fort Nassau stamt uit 1622 en ligt er nog. Er loopt een wandelpad over een groot deel van de wallen.

Locatie: geen straatnaam, 4525 NH Retranchement

5. Luchtwachttoren Eede

De luchtwachttoren in grensplaats Eede maakte onderdeel uit van een netwerk van uitkijkposten tijdens de Koude Oorlog. De hoge opvallende betonnen toren is 15 meter lang. Het netwerk dat destijds was opgezet diende tussen 1950 en 1960 in tijden van oorlog of spanning de laagvliegende vliegtuigen te signaleren en gegevens te verstrekken om luchtaanvallen te bestrijden en de eigen troepen en bevolking te kunnen waarschuwen. Van de ongeveer 140 uitkijktorens die in Nederland zijn gebouwd zijn er nog 18 over. De toren kun je beklimmen tijdens de jaarlijkse Open Monumentendag die half september wordt georganiseerd. 

Locatie: Brieversstraat ongenummerd, 4529 GW Eede

6. Molen IJzendijke

In de molen van IJzendijke, door de huidige molenaar liefkozend De Witte Juffer genoemd, wordt van lokaal geteeld biologisch spelt nog steeds meel gemalen en verkocht. De molen stamt uit 1841 en is als grondzeiler gebouwd. Een aantal jaar later is de molen verhoogd en verbouwd tot stellingmolen. In ’65 is de molen in oude glorie hersteld. Op zaterdagen kun je tussen 13.00 uur en 17.00 uur de molen bekijken en gemalen meel kopen. 

Locatie: Biestraat 18, 4515 CD IJzendijke

7. Belfort Sluis

Het Sluise Belfort is een raadhuis dat midden in de stad Sluis staat op de Groote Markt. Dit rijksmonument uit de 14e - 15e eeuw is uniek in Nederland. De gemeenteraad van Sluis vergadert er nog steeds. In 2013 is het grondig gerenoveerd en museaal heringericht. Voor wie durft: beklim zeker de toren. Het uitzicht is geweldig. 

Locatie: Groote Markt 1, 4524 CD Sluis

8. Vlaemsch erfgoed Groede

Het Vlaemsch erfgoed is niet één gebouw, object of museum maar een straat vol nostalgie en cultuur. In deze Slijkstraat herbeleef je oude ambachten. Bezoek eens de timmermanswerkplaats, grutterswinkel en boekenantiquariaat. Drink een biertje in herberg De Natte Pij en bezoek de Lutherse kerk. De Slijkstraat is altijd leuk om doorheen te lopen 

Locatie: Slijkstraat, 4503 BC Groede | Telefoon De Natte Pij: 0117-376633

9. Watertoren Oostburg

Aan de Bredestraat van het west Zeeuws-Vlaamse Oostburg staat een opvallende watertoren van 55 meter hoog. Wat de toren naast zijn lengte ook opvallend maakt zijn de grote waterdruppels die op de buitenmuren geschilderd zijn. De Zeeuwse kunstenaar Johnny Beerens heeft de toren in 1995 beschilderd. Het kunstwerk heet De Bron en is particulier bezit maar van buitenaf goed te bekijken. 

Locatie: Bredestraat 67, 4501 EB Oostburg